Opłata mocowa

Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi dotyczące rynku mocy

• Co to jest Ustawa o rynku mocy?  Zwiń

  Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 roku o rynku mocy (Dz. U. 2018 r. poz. 9 ze zmianami), którą dalej będziemy nazywać Ustawą o rynku mocy, to akt prawny, który reguluje organizację rynku mocy. Określa też zasady, na których świadczymy usługi pozostawania w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i dostarczania tej mocy do systemu w okresach zagrożenia. Ustawa o rynku mocy weszła w życie 18 stycznia 2018 roku. Ma na celu ustabilizowanie dostaw energii elektrycznej do odbiorców końcowych w okresie  średnio i długoterminowym.

• Dlaczego Operator Systemu Dystrybucyjnego pobiera opłatę mocową? Zwiń

  Ustawa o rynku mocy zobowiązała Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) do tego, aby od 1 stycznia 2021 roku pobierał opłatę mocową. OSD pobiera tę opłatę od podmiotów, które są przyłączone do jego sieci, w tym od odbiorców końcowych. Następnie przekazuje te środki do Operatora Systemu Przesyłowego, czyli PSE S.A. 

• Co to jest opłata mocowa? Zwiń

  Opłatę mocową pobieramy, aby zebrać środki na wypłatę wynagrodzenia za świadczenie usługi pozostawania w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i dostarczania tej mocy do systemu w okresach zagrożenia. Kwota zebrana w ramach opłaty mocowej powinna odpowiadać kosztom zakupu tej usługi oraz uzasadnionym kosztom Zarządcy Rozliczeń.  Składają się na nie koszty prowadzenia rachunku opłaty mocowej, koszty rozliczeń finansowych na rynku mocy oraz koszty, które wynikają z zarządzania płynnością finansową na rynku mocy. Środki z tytułu opłaty mocowej będą finansowały  między innymi budowę nowych jednostek wytwórczych (elektrowni), a także modernizację i utrzymanie już istniejących, aby zapewnić  stabilności dostaw energii elektrycznej dla odbiorców końcowych.

• Czym są godziny szczytowego zapotrzebowania na moc? Zwiń

  Godziny szczytowego zapotrzebowania na moc to wybrane na potrzeby obliczania opłaty mocowej godziny doby. Jest to piętnaście kolejnych godzin każdego dnia roboczego, czyli dni od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Pierwsza z tych godzin rozpoczyna się o 7:00, a piętnasta – o 21:00. Szczegółowe wiadomości o godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc podał Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w Informacji nr 40/2022. 

• Ile wynosi stawka opłaty mocowej? Zwiń

  Stawka opłaty mocowej w 2024 roku dla odbiorców końcowych, których rozliczamy na podstawie rzeczywistego zużycia wynosi 0,1267 zł/kWh netto. W przypadku rozliczeń tej opłaty w sposób ryczałtowy, stawki i przedziały zużycia energii prezentujemy  w Tabeli nr 1.
  
  Tabela nr 1
  Stawki opłaty mocowej dla odbiorców, których rozliczamy w sposób ryczałtowy.
  
  

  Przedziały zużycia energii	Stawka opłaty mocowej (zł/mc)
  	netto	brutto
  odbiorcy o rocznym zużyciu energii elektrycznej poniżej 500 kWh	2,66	3,27
  odbiorcy o rocznym zużyciu energii elektrycznej od 500 kWh do 1200 kWh	6,39	7,86
  odbiorcy o rocznym zużyciu energii elektrycznej powyżej1200 kWh do 2800 kWh	10,64	13,09
  odbiorcy o rocznym zużyciu energii elektrycznej powyżej 2800 kWh	14,90	18,33

  
  Stawki opłaty mocowej (netto) w latach 2021-2023
  
  

  Dla zużycia energii elektrycznej	Stawki opłaty mocowej
  	rok 2021	rok 2022	rok 2023
  poniżej 500 kWh	1,87	2,37	2,38
  od 500 kWh do 1200 kWh	4,48	5,68	5,72
  od1200 kWh do 2800 kWh	7,47	9,46	9,54
  powyżej 2800 kWh	10,46	13,25	13,35

  
  

• Jaki jest podział odbiorców przy naliczaniu opłaty mocowej? Zwiń

  Ustawa o rynku mocy wprowadza przejściowy podział odbiorców końcowych na: 
  odbiorców których rozliczamy w sposób ryczałtowy, 
  odbiorców których rozliczamy wg stawki opłaty mocowej za każdą kWh pobranej energii elektrycznej w określonych godzinach doby,
  odbiorców, których rozliczamy wg stawki opłaty mocowej za każdą kWh pobranej energii elektrycznej w określonych godzinach doby z tym, że wysokość opłaty zależeć teraz będzie od kwalifikacji do grupy odbiorców końcowych (K1 – K4), którą będziemy wyznaczać na podstawie procentowego udziału w różnicy średniego zużycia energii elektrycznej.
  
  Docelowo od 1 stycznia 2028 roku wszystkich odbiorców końcowych za opłatę mocową będziemy rozliczać w jednolity sposób. 

• W której grupie odbiorców jestem?  Zwiń

  (dotyczy grupy taryfowej G na niskim napięciu)

  1. Jeśli jesteś odbiorcą końcowym, który pobiera energię elektryczną w punktach poboru energii o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV i zużywa energię elektryczną na potrzeby:
     1. gospodarstw domowych,
     2. pomieszczeń gospodarczych związanych z prowadzeniem gospodarstw domowych, o ile nie jest w nich wykonywana działalność gospodarcza,
     3. lokali o charakterze zbiorowego mieszkania, o ile nie jest w nich wykonywana działalność gospodarcza,
     4. mieszkań rotacyjnych, mieszkań pracowników placówek dyplomatycznych i pracowników zagranicznych przedstawicielstw,
     5. domów letniskowych, domów kempingowych i altan w ogródkach działkowych, w których nie jest wykonywana działalność gospodarcza oraz w przypadkach wspólnego pomiaru - administracji ogródków działkowych,
     6. oświetlenia w budynkach mieszkalnych,
     7. zasilania dźwigów w budynkach mieszkalnych,
     8. węzłów cieplnych i hydroforni, będących w zarządzie administracji domów mieszkalnych,
     9. garaży, w których nie jest wykonywana działalność gospodarcza,

     to do 31 grudnia 2027 roku za opłatę mocową będziemy cię rozliczać na dotychczasowych zasadach, czyli w sposób ryczałtowy. Od 1 stycznia 2028 roku natomiast wg jednolitego sposobu określonego w Ustawie o rynku mocy.

     
     (dotyczy grupy taryfowej R)

  2. Jeśli jesteś odbiorcą końcowym, którego zaliczyliśmy do odrębnej grupy taryfowej utworzonej zgodnie z art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. prawo energetyczne dla odbiorców przyłączonych do sieci, niezależnie od poziomu napięcia znamionowego sieci i którego instalacje, za naszą zgodą, nie są wyposażone w układy pomiarowo-rozliczeniowe, celem zasilania, w szczególności silników syren alarmowych, stacji ochrony katodowej gazociągów oraz oświetlania reklam, a także w przypadku krótkotrwałego poboru energii elektrycznej trwającego nie dłużej niż rok, to do 31 grudnia 2027 roku za opłatę mocową będziemy cię rozliczać na dotychczasowych zasadach, czyli w sposób ryczałtowy. Od 1 stycznia 2028 roku natomiast wg jednolitego sposobu określonego w Ustawie o rynku mocy.

     
     (dotyczy grupy taryfowej O o mocy umownej poniżej 16 kW i grupy taryfowej C o mocy umownej poniżej 16 kW)

  3. Jeśli jesteś odbiorcą końcowym, innym niż ci, których wymieniliśmy w pkt 1 i 2, i którego zasilamy z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV i o mocy umownej nie większej niż 16 kW, to do 31 grudnia 2027 roku za opłatę mocową będziemy cię rozliczać na dotychczasowych zasadach, czyli w sposób ryczałtowy. Od 1 stycznia 2028 roku natomiast wg jednolitego sposobu określonego w Ustawie o rynku mocy.

     
     (dotyczy grupy taryfowej C o mocy umownej 16 kW i większej oraz grupy taryfowej O o mocy umownej 16 kW i większej)

  4. Jeśli jesteś odbiorcą końcowym w grupach taryfowych C i O, innym niż ci, których wymieniliśmy w pkt 1 i 2 i którego zasilamy z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, ale o mocy umownej większej niż 16 kW, to do 31 grudnia 2024 roku będziemy cię  rozliczać za opłatę mocową na dotychczasowych zasadach, wg stawki opłaty mocowej za każdy kWh energii elektrycznej, którą pobrałeś w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc. Od 1 stycznia 2025 roku natomiast wg jednolitego sposobu określonego w Ustawie o rynku mocy.

     
     (dotyczy grupy taryfowej B)

  5. Jeśli jesteś odbiorcą końcowym, którego zasilamy z sieci średniego napięcia w grupach taryfowych B, obejmujących napięcia wyższe niż 1 kV i niższe niż 110 kV, to do 31 grudnia 2021 roku rozliczaliśmy cię za opłatę mocową na dotychczasowych zasadach, wg stawki opłaty mocowej za każdy kWh energii elektrycznej, którą pobrałeś w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc. Od 1 stycznia 2022 roku natomiast wg jednolitego sposobu określonego w Ustawie o rynku mocy.

     
     (dotyczy grupy taryfowej A)

  6. Jeśli jesteś odbiorcą końcowym, którego zasilamy z sieci wysokich i najwyższych napięć, obejmujących napięcia 110 kV i wyższe, to od 1 października 2021 roku wysokość opłaty jest naliczana wg jednolitego sposobu określonego w Ustawie o rynku mocy. 

• W jaki sposób będzie wyglądał docelowy jednolity sposób wyliczania opłaty mocowej? Zwiń

  Ustawa o rynku mocy wprowadza docelowy jednolity sposób wyliczania opłaty mocowej zgodnie z poniższym schematem:
  
  
  
  Współczynnik A będzie zależeć od kwalifikacji odbiorcy końcowego do określonej grupy kwalifikacji (K1 – K4), która jest zależna od stosunku pobranej energii w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc do energii pobranej poza tymi godzinami. 
  

   

• W jaki sposób będzie określana kwalifikacja odbiorcy do odpowiedniej grupy kwalifikacji (K1 – K4)? Zwiń

  Ustawa o rynku mocy określa wzór matematyczny, wg którego będzie obliczany stosunek energii pobranej w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc do energii pobranej poza tymi godzinami w okresie kwalifikacji:
  
  

  gdzie:

  n – godzina przypadająca na godziny szczytowego zapotrzebowania na moc,

  N – liczba godzin przypadających na szczytowe zapotrzebowanie na moc,

  m – godzina przypadająca na godziny poza szczytowym zapotrzebowaniem na moc,

  M – liczba godzin przypadających poza szczytowym zapotrzebowaniem na moc,

  Z_Sn, Z_PSm – wolumen energii elektrycznej, którą odbiorca końcowy pobrał i zużył odpowiednio w każdej godzinie n i m. Wyrażony jest w MWh z dokładnością do trzech miejsc po przecinku

  W zależności od wyniku obliczonego na podstawie ww. wzoru będziemy kwalifikować odbiorcę do odpowiedniej grupy kwalifikacji. Każdej grupie kwalifikacji przypiszemy odpowiedni współczynnik A zgodnie z Tabelą nr 2:

  Tabela nr 2
  Grupy kwalifikacji odbiorców dla wyliczania opłaty mocowej:
  
  
  

• Za jaki okres będzie obliczana kwalifikacja odbiorcy końcowego do odpowiedniej grupy kwalifikacji (K1 – K4)? Zwiń

  Okres kwalifikacji, za który będziemy obliczać kwalifikację odbiorcy końcowego do odpowiedniej grupy kwalifikacji (K1 – K4), będziemy zmieniać w kolejnych latach zgodnie z harmonogramem, który podajemy w Tabeli nr 3.

  Tabela nr 3
  Zmiany okresu kwalifikacji w kolejnych latach.
  

  Rok	Czas trwania okresu kwalifikacji
  2021 - 2022	Miesiąc kalendarzowy
  2023 - 2024	Dekada (10 kolejnych dni w miesiącu, przy czym pierwsza dekada w miesiącu zawsze rozpoczyna się pierwszego dnia miesiąca, a ostatnia trzecia dekada w miesiącu może trwać mniej lub więcej niż 10 dni, ale zawsze kończy się ostatniego dnia miesiąca)
  od 2025	Doba (docelowy okres kwalifikacji)

  
  

  Niezależnie od długości okresu kwalifikacji (miesiąc, dekada czy doba), każdy kolejny okres zawsze zaczyna się o godzinie 00:00 i kończy się o godzinie 23:59 włącznie.

• W jaki sposób naliczamy opłatę mocową odbiorcom końcowym, których rozliczamy w sposób ryczałtowy? Zwiń

  Odbiorcom, których rozliczamy w sposób ryczałtowy (czyli tym, którzy pobierają energię elektryczną o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV w grupach taryfowych G, R oraz C o mocy umownej równej i mniejszej niż 16 kW oraz w grupie taryfowej O o mocy umownej równej i mniejszej niż 16 kW) naliczymy opłatę mocową za każdy miesiąc do 31 grudnia 2027 roku. Opłata mocowa znajdzie się na fakturze rozliczeniowej, którą wystawi Sprzedawca (gdy odbiorca ma zawartą umowę kompleksową) lub Operatora Systemu Dystrybucyjnego (gdy odbiorca ma zawartą umowę dystrybucyjną), zgodnie z okresem rozliczeniowym. Opłata ta pojawi się jako dodatkowa pozycja. Dla odbiorców, których rozliczamy w sposób ryczałtowy wysokość naliczonej opłaty mocowej uzależnimy od wysokości ostatniego rocznego poboru energii elektrycznej. Na podstawie tej wielkości, przydzielimy odbiorców do odpowiednich stawek opłaty mocowej opisanych w pytaniu „Ile wynosi stawka opłaty mocowej?” (Tabela nr 1).

• Jakie są zasady kwalifikacji odbiorców rozliczanych w sposób ryczałtowy do przedziałów zużycia energii elektrycznej? Zwiń

  Odbiorcy rozliczani w okresach rozliczeniowych 1 i 2 miesięcznych, według wykonanego w tym cyklu odczytu licznika.
  Odbiorcę, który ma  historię zużycia energii elektrycznej powyżej 1 roku, zakwalifikujemy do wskazanego przedziału zużycia, zgodnie z Tabelą nr 1 zawartą w pytaniu „Ile wynosi stawka opłaty mocowej”. Taką kwalifikację będziemy przeprowadzać po każdym rozliczeniu, na podstawie oceny ilości energii, którą odbiorca pobrał w okresie ostatnich 12 miesięcy.
  
  Odbiorcy rozliczani w okresach rozliczeniowych 6 i 12 miesięcznych, według prognozowego zużycia energii elektrycznej.
  Tym odbiorcom opłatę mocową naliczymy w wysokości równej iloczynowi stawki opłaty mocowej i liczby miesięcy, w których opłata ta obowiązywała. Przykładowo: jeżeli termin pierwszego rozliczenia w roku 2021 przypada na miesiąc maj, to opłatę mocową naliczymy za pięć miesięcy.
  
  Nowy odbiorca
  Odbiorcę, który nie ma  historii zużycia energii elektrycznej powyżej 1 roku, zakwalifikujemy do wskazanego przedziału zużycia na podstawie całkowitej ilości energii, którą odbiorca pobrał do dnia, w którym wykonaliśmy ostatni odczyt.

• Jakie są zasady rozliczeń prosumentów pobierających energię o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV w grupach taryfowych G oraz C z mocą umowną mniejszą i równą 16 kW oraz z mocą powyżej 16 kW? Zwiń

  Prosument, który pobiera energię o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV w grupach taryfowych G oraz C z mocą umowną mniejszą i równą16 kW i którego rozliczamy w sposób ryczałtowy, do 31 grudnia 2027 roku ponosi opłatę mocową jako stałą opłatę miesięczną. Takiego prosumenta kwalifikujemy do wskazanego przedziału zużycia, zgodnie z Tabelą nr 1 zawartą w pytaniu „Ile wynosi stawka opłaty mocowej?”. Kwalifikację przeprowadzamy na podstawie ilości energii pobranej przez prosumenta z sieci OSD za okres 12 miesięcy od ostatniego odczytu. Jeżeli odbiorca jest przyłączony do sieci krócej niż 12 miesięcy, to kwalifikację do wskazanego przedziału zużycia, zgodnie z Tabelą nr 1, przeprowadzamy  na podstawie energii pobranej z sieci od daty przyłączenia. Zmianę kwalifikacji prosumenta, który pobiera energię w gospodarstwie domowym, do przedziału zużycia energii, dokonujemy na takich samych zasadach, jak w przypadku innych odbiorców w gospodarstwach domowych (wyjaśnienia znajdziesz w odpowiedzi na wcześniejsze pytanie). 

  Każdy przedsiębiorca, który pobiera energię elektryczną o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV w grupach taryfowych C, ale o mocy umownej większej niż 16 kW ma licznik zdalnego odczytu, w tym również taki, który posiada odnawialne źródło energii. Na podstawie danych z tego licznika określimy ilość energii pobranej z sieci w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc w dni robocze i obliczymy opłatę mocową. Ten sposób naliczania opłaty mocowej obowiązuje do 31 grudnia 2024 roku. Po tym okresie rozliczenie będzie analogiczne jak dla klientów pobierających energie elektryczną o napięciu wyższym niż 1 kV.

• W jaki sposób naliczymy opłatę mocową przedsiębiorstwom (w tym małym przedsiębiorstwom będącym prosumentami) rozliczanym wg stawki opłaty mocowej za każdą kWh, które posiadają odnawialne źródło energii? Zwiń

  Każdy przedsiębiorca, który pobiera energię elektryczną o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV w grupach taryfowych: B i A ma licznik zdalnego odczytu, w tym również taki, który posiada odnawialne źródło energii. Na podstawie danych z tego licznika określimy ilość energii pobranej z sieci w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc w dni robocze i obliczymy opłatę mocową. Poniżej przedstawiamy jak obliczyliśmy opłatę mocową przedsiębiorcy w 2021 r., który posiadał odnawialne źródło energii i który ma zawartą z  OSD umowę o świadczenie usług dystrybucji. Obliczenia nie dotyczą odbiorców końcowych, którzy pobierają energię elektryczną z sieci wysokich napięć, większych i równych 110 kV (grupa taryfowa A):
  
  
  
  Od 2022 r. przedsiębiorcom, którzy posiadają odnawialne źródła energii elektrycznej i pobierają energię elektryczną z sieci o napięciu wyższym niż 1 kV (grupa taryfowa A i B) obliczymy opłatę mocową zgodnie z niżej przedstawionym wzorem:
  
  
   
  W latach: 2025 i 2028 kolejne grupy odbiorców końcowych, w tym też przedsiębiorców, będziemy rozliczać wg docelowego sposobu wyliczania opłaty mocowej, czyli jako iloczyn stawki opłaty mocowej za każdą kWh energii elektrycznej, którą odbiorcy pobrali w określonych godzinach doby i odpowiedniej wartości współczynnika A. 
  
  

• Jeżeli mam kilka liczników, to czy mogę je łączyć do obliczania opłaty mocowej? Zwiń

  Tak, możesz łączyć punkty pomiarowe (liczniki) do wyliczenia opłaty mocowej. W tym celu złóż wniosek o połączenie liczników . Wniosek znajdziesz na naszej stronie internetowej, w sekcji Dokumenty dla Klientów biznesowych dot. umów, pod adresem: https://www.tauron-dystrybucja.pl/uslugi-dystrybucyjne/dokumenty-do-pobrania
  
  Zasady łączenia liczników opisaliśmy we wniosku.