Podpisanie Karty jest odpowiedzią na stojące przed segmentem infrastrukturalnym ogromne i bezprecedensowe wyzwania. Prezes URE wyszedł z inicjatywą wypracowania porozumienia sektorowego, które przybrało postać Karty Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki. Porozumienie regulatora sektorowego i przedsiębiorstw energetycznych, wpisuje się w proces dostosowania dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych do nowej architektury rynku energii opartej w coraz większym stopniu o źródła rozproszone o znaczącym udziale odnawialnych źródeł energii. Dokument ten, umożliwiając osiągniecie około pięćdziesięcioprocentowego udziału energii elektrycznej z OZE w krajowym miksie energii już w 2030 r., przyczyni się do trwałego obniżenia cen energii elektrycznej dla odbiorców, jak również istotnego obniżenia śladu węglowego w krajowej gospodarce, co z kolei przełoży się na zwiększenie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw.

- Dynamicznie zmieniające się potrzeby sieci elektroenergetycznych, w tym głównie w obszarze inwestowania, stawiają przed polityką regulacyjną nowe oczekiwania. W takich czasach potrzebujemy mądrej, długofalowej regulacji, opartej na porozumieniu uczestników rynku. Dlatego „Karta” jest w tych czasach wyjątkowo potrzebna – powiedział Rafał Gawin, Prezes URE. - Mamy do czynienia z początkową fazą transformacji sektora dystrybucji. Zachodzące w  nim trendy, zjawiska i procesy powinny pilnie otrzymać należne finansowe i regulacyjne wsparcie, a także ulec znacznemu przyspieszeniu. Karta tworzy stabilne otoczenie regulacyjne dla przedsiębiorstw energetycznych w wieloletnim horyzoncie czasowym w zakresie, w jakim dotyczy ono prowadzenia inwestycji w modernizację i rozwój sieci. Tym samym przyczyni się do uproszczenia procesu podejmowania decyzji inwestycyjnych, powinna też ułatwić OSD pozyskiwanie środków na inwestycje ze źródeł innych niż taryfa – dodał regulator.

W pracach nad przygotowaniem dokumentu uczestniczyli między innymi przedstawiciele pięciu resortów normujących funkcjonowanie polskiego sektora elektroenergetyki tj. Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Pełnomocnika Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Rozwoju i Technologii.

Przedstawicielem dystrybutorów w Komitecie Sterującym jest Robert Zasina, prezes Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE). -  Uzgodniony dokument jest ważną deklaracją dla sektora dystrybucji energii elektrycznej, gdyż jasno określa wyzwania inwestycyjne stojące przed branżą w perspektywie do roku 2030, jak i związane z nimi potrzeby finansowe. Efektem ma być m.in. dalszy wzrost mocy ze źródeł odnawialnych, cyfryzacja i automatyzacja sieci oraz usług – w tym instalacja liczników zdalnego odczytu u 18 mln odbiorców do końca 2030 r., a także rozwój sieci umożliwiający przyłączenie 2 mln nowych klientów do końca tej dekady – powiedział  Robert Zasina, Prezes Zarządu PTPiREE oraz Prezes Zarządu TAURON Dystrybucja. 

- Ustalenia wynikające z przyjętego porozumienia pozwolą spójnie realizować cele wynikające z transformacji energetycznej i poszukiwać dodatkowych źródeł finansowania, tak by ich realizacja nie wpłynęła istotnie na poziom taryf – dodał prezes R. Zasina.

W Karcie strony uzgodniły możliwość różnicowania wynagrodzenia z zaangażowanego kapitału, uwzględniającego hierarchizację celów. Oznacza to, że uznane za priorytetowe projekty inwestycyjne mogą być wynagradzane z wykorzystaniem mechanizmu dodatkowej premii. Regulator  w porozumieniu z dystrybutorami podjął prace nad aktualizacją metodyki kształtowania Zwrotu z Kapitału (ZK), w szczególności jeśli chodzi o wskaźnik średnioważonego kosztu kapitału (WACC ). Wpracowane rozwiązania będą mogły znaleźć odzwierciedlenie w decyzjach dotyczących finansowania inwestycji w sektorze już w 2023 roku. Jednocześnie sygnatariusze Karty deklarują podjęcie działań mających na celu wykorzystanie w największym możliwym stopniu zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji, jak również opracowanie i wdrożenie rozwiązań ukierunkowanych na optymalne wykorzystanie istniejącego potencjału przyłączeniowego sieci (usługi elastyczności, hybrydowe instalacje OZE, dzielenie przyłącza). Działania te powinny przyczynić się do ograniczenia wpływu koniecznych do realizacji inwestycji na rachunki płacone przez odbiorców. 

Podpisanie porozumienia sektorowego to zwieńczenie pierwszego etapu prac Zespołu. Aby wypełnić postanowienia Karty, w kolejnych krokach konieczne będzie opracowanie propozycji niezbędnych zmian modelu regulacyjnego OSD oraz konsekwentna realizacja programów inwestycyjnych. Członkowie Komitetu Sterującego zobowiązali się także do zainicjowania koniecznych zmian legislacyjnych uwzględniających nowe wymagania regulacyjne oraz zapewniających m.in. środki pomocowe dla OSD. Konieczny będzie także stały monitoring przebiegu transformacji, analiza osiąganych rezultatów oraz racjonalne kształtowanie pożądanego przebiegu procesów inwestycyjnych wprowadzając niezbędne korekty. Zgodną intencją sygnatariuszy Karty jest uwzględnienie w maksymalnie możliwym stopniu postanowień tego dokumentu już w taryfach dystrybucyjnych na 2023 rok.

Prace Zespołu, który wypracował Kartę, rozpoczęły się w październiku 2021 r. Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki ma charakter otwarty, co oznacza, że każdy OSD - bez względu na skalę działalności dystrybucyjnej - może w dowolnym czasie przystąpić do Karty i poddać się jej postanowieniom.

Poniżej prezentujemy galerię zdjęć z podpisania Karty (źródło: ure.gov.pl)