Nowa podziemna stacja zasila Bazylikę Mariacką

30.04.2025
Przenieśliśmy stację transformatorową z wnętrza Bazyliki Mariackiej… pod ziemię. Nowoczesne, ważące ponad 15 ton urządzenie, pracuje teraz poza murami kościoła, niewidoczne dla otoczenia. Konstrukcja naszej nowej stacji jest rozwiązaniem innowacyjnym na skalę Polski. W ten sposób udało nam się pogodzić współczesne potrzeby energetyczne ścisłego centrum miasta z troską o historyczne dziedzictwo Krakowa.
Innowacyjna stacja transformatorowa zasila Bazylikę Mariacką spod ziemi. Umiejscowienie stacji zapewnia bezpieczną pracę urządzenia i chroni historyczną przestrzeń Krakowa. Prace w ramach inwestycji prowadziliśmy w ścisłej współpracy z konserwatorami zabytków i archeologami.
Po pierwsze: bezpieczeństwo

Od lat 70 ubiegłego wieku poprzednio eksploatowana stacja znajdowała się tuż za ścianą słynnego ołtarza Wita Stwosza. Pracowała bez zakłóceń i spełniała wszystkie wymogi zarówno eksploatacyjne jak i bezpieczeństwa pożarowego. Jednak jej umiejscowienie, przy tak znaczącym dla kultury i historii Polski zabytku, budziło wątpliwości, szczególnie mając na uwadze niedawny pożar katedry Notre-Dame w Paryżu. 

– Decyzja o przeniesieniu stacji wiązała się z niełatwym zadaniem znalezienia miejsca na nową stację. Prace budowlane wymagały ingerencji w płytę i przestrzeń krakowskiego rynku, gdzie każdy centymetr powierzchni ma ogromną wartość historyczną, ekonomiczną i turystyczną. – mówi Daniel Kuchnia, Dyrektor oddziału TAURON Dystrybucji w Krakowie – W takim miejscu każda ingerencja w strukturę otoczenia musi być zgodna z wymogami konserwatorskimi i uzależniona jest od bardzo wielu decyzji i uzgodnień. Znaleźliśmy rozwiązanie, które pozwoliło na dalsze niezawodne dostarczanie energii elektrycznej do świątyni i pobliskich budynków, a jednocześnie nie naruszyło historycznego charakteru miejsca.

Po drugie: innowacyjność

Po analizach i konsultacjach zdecydowaliśmy, że nowa stacja transformatorowa zostanie osadzona pod powierzchnią ziemi, tuż przy zewnętrznych murach kościoła. Urządzenie znajduje się w narożniku Bazyliki Mariackiej, między ulicami Floriańską i Szpitalną. Dzięki temu nie było konieczności znacznej przebudowy kabli energetycznych ani rozbiórki nawierzchni płyty kamiennej stanowiącej całość płyty Rynku Głównego. 

Nowa stacja TAURON Dystrybucji jest rozwiązaniem innowacyjnym na skalę Polski. Ważące ponad 15 ton urządzenie zostało specjalnie zaprojektowane nie tylko na potrzeby podziemnego montażu, ale przede wszystkim możliwości wykonywania standardowych zabiegów eksploatacyjnych i przeglądów. Mimo to, miejsce montażu stacji i samo do niej wejście, są praktycznie niewidoczne.  

Nowoczesny suchy transformator nie wymaga stosowania oleju chłodzącego, co eliminuje ryzyko pożarowe. Betonowa obudowa oraz systemy zabezpieczeń gwarantują nie tylko efektywność działania, ale także pełne bezpieczeństwo dla otoczenia. Nowa stacja zasili Bazylikę, przyległe budynki parafialne oraz cześć kamienic przez kolejnych kilkadziesiąt lat.

I co ma wspólnego energetyka z archeologią? 

Cały proces realizowaliśmy w ścisłej współpracy z konserwatorami zabytków, aby zapewnić maksymalną ochronę zabytkowego otoczenia. Same prace ziemne, przygotowawcze pod montaż stacji, trwały pół roku i były prowadzone metodą odkrywkową, pod nadzorem archeologów. Dzięki precyzyjnym pracom budowlanym i zastosowaniu nowoczesnych technologii inwestycję zrealizowaliśmy sprawnie, bez zakłócania codziennego funkcjonowania kościoła i ruchu turystycznego.

Po zakończeniu prac wyłożoną brukiem nawierzchnię przywróciliśmy do jej pierwotnego wyglądu, dzięki czemu efekt finalny nie pozostawia żadnych widocznych śladów ingerencji w przestrzeń. 

Wykonawcą tego bardzo skomplikowanego technicznie, organizacyjnie i formalnie przedsięwzięcia była firma Fares Sp. z o.o. z Krakowa.